گزارش گروه هوش مصنوعی؛
۲۰ اقدام حمایتی برای نگهداشت استعدادهای برتر
به گزارش گروه هوش مصنوعی، بیشتر از ۲۰ اقدام حمایتی در جهت حفظ و نگهداشت نخبگان در کشور در حال اجرا می باشد اما استفاده از ظرفیت نخبگان در جایگاههای مهم اجرایی برای حل مسائل کشور نیازمند عزم ملی است.
خبرگزاری مهر - گروه دانش و فناوری؛ بنیاد ملی نخبگان به عنوان یک نهاد حاکمیتی که با اهمیت ترین ماموریت آن توسعه منابع انسانی برگزیده برای بدست گیری تحولات کشور است، از سال ۱۳۸۵ فعالیت خویش را با تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی آغاز نموده است. سرمنشا تأسیس این نهاد، سخنان مقام معظم رهبری بود که در مهر ماه سال ۱۳۸۳ در جمع نخبگان فرمودند: «لازم است بنیادی در دستگاه ریاست جمهوری در امتداد پیگیری و کوشش برای حل مشکلات نخبگان، توجه به پیشنهادها و نظرات شأن، شناسایی استعدادها، هدایت آنان در راه پیشرفت های علمی و نخبه پروری در جامعه ایجاد شود».
لذا سفارشات رهبری درمورد نقش نخبگان و بکارگیری از استعدادهای درخشان برای حل مسائل علمی کشور زمینه ساز ایجاد برنامه هایی در بنیاد ملی نخبگان شده است.
رهبر انقلاب اسلامی در آخرین دیدار با نخبگان هم با تکیه بر ضرورت اصلاح شاخص ارزیابی اساتید و نخبگان، اظهار داشتند: حالا شاخص ارزیابی اساتید و نخبگان، تعداد مقالات است در صورتیکه باید مبحث حل مساله را شاخص ارتقا قرار داد.
ایشان همین طور درباب انتظارات از دستگاه های مسئول در قبال نخبگان خاطرنشان کردند: در یک کلمه انتظار اصلی از دستگاهها، پشتیبانی از نخبگان بصورت عاقلانه، خردمندانه و باتوجه به جوانب مختلف است.
ارائه تسهیلات جذب برای نگهداشت استعدادهای برتر و نخبه به هزار نفر
دکتر سید محمد صادق موحد، معاون آینده سازان بنیاد ملی نخبگان در گفتگو با خبرنگار مهر با عرضه گزارشی از برنامه های آتی این نهاد ملی حول محور تأکیدات مقام معظم رهبری اظهار داشت: بنیاد ملی نخبگان برای گروههای جامعه مخاطب شامل دانش آموزان مستعد، دانشجویان و طلاب مستعد تحصیلی، دانش آموختگان برتر، اعضای هیئت علمی مؤسسات علمی، مخترعان و نوآوران، اجتماعات تخصصی غیردانشگاهی شامل برگزیدگان ادبی، هنری، قرآنی، طرح های توانمندسازی و توسعه دامنه اثرگذاری مختلفی را طراحی و اجرا می کند.
وی با اعلان اینکه ۱۰ درصد برتر دانش آموزان دوره دوم ابتدایی و اول متوسطه مخاطبان طرح های بخش دانش آموزی بنیاد هستند، اظهار داشت: هر ساله در حدود ۴ هزار نفر از دانشجویان مستعد تحصیلی از برنامه های توانمندسازی طرح شهید وزوایی بهره مند می شوند. از سال ۱۳۹۵ تاکنون، جمعاً ۶۸۰۰ نفر از دانشجویان در قالب هسته های مساله محور پژوهشی و فناوری (طرح شهید احمدی روشن)، کارهای مساله محوری را تجربه کرده اند.
وی اضافه کرد: از سال ۱۳۹۹ تابحال بیشتر از ۱۰ هزار نفر در طرح توسعه رویدادهای رقابتی مساله محور (طرح شهید بابایی) شرکت کرده اند. همین طور سالانه در حدود ۲۳۰۰ نفر از دانش آموختگان داخل و خارج از کشور، برای انجام طرح جایگزین خدمت نظام وظیفه در نهادهای مختلف و همین طور شرکت های دانش بنیان، معرفی می گردند.
موحد اشاره کرد: سالیانه در حدود ۱۵۰ نفر از دانش آموختگان دوره دکتری تخصصی از تسهیلات پسادکتری بنیاد (طرح شهید دکتر چمران) استفاده می نمایند. تا قبل از شروع سال ۱۴۰۱، در حدود ۷۰۰ نفر از دانش آموختگان برتر دانشگاهی جهت استفاده از تسهیلات جذب در دستگاه های اجرایی و نهادهای فناورانه، توسط بنیاد شناسایی شده اند.
به گفته معاون آینده سازان بنیاد ملی نخبگان، البته مقرر شده است که در سال ۱۴۰۱ بیش از ۱۰۰۰ نفر از تسهیلات جذب در قالب بخشنامه جدید هیئت دولت برای جذب و نگهداشت استعدادهای برتر و نخبه، بهره مند شوند.
تربیت هزار محقق برجسته
موحد اشاره کرد: با توجه به اهمیت توسعه متوازن عرصه های مختلف در توسعه علمی کشور، در سال ۱۴۰۱، تفاهم نامه سه جانبه ای بین بنیاد ملی نخبگان، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و همین طور معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تحت عنوان طرح پشتیبانی از جذب دانشجویان مستعد در رشته های اولویت دار کشور با تکیه بر رشته های علوم پایه و علوم انسانی، به تصویب رسید.
در قالب طرح «دکتر اژه ای» انتظار می رود پس از ۱۰ سال هزار محقق برجسته در رشته های مشخص تربیت شوند و بتوانند نقش مهمی در تولید علم در مرزهای دانشِ ایفا کنند
معاون آینده سازان بنیاد ملی نخبگان عنوان کرد: در قالب این طرح که به نام طرح «دکتر اژه ای» مشهور است، انتظار می رود پس از ۱۰ سال هزار محقق برجسته در رشته های مشخص تربیت شوند و بتوانند نقش مهمی در تولید علم در مرزهای دانشِ اجتماع علمی بین المللی ایفا کنند.
حمایت از اساتید در مؤسسات علمی
وی عنوان کرد: همین طور طرح توسعه هسته های مساله محور اساتید یا طرح «شهید دکتر بهشتی»، بتازگی تصویب شده و بر این اساس بنیاد از تشکیل گروه هایی از اساتید مؤسسات علمی برای انجام فعالیت حول مسائل راهبردی کشور حمایت ویژه ای خواهد داشت.
معاون آینده سازان بنیاد ملی نخبگان در ادامه با اشاره به سایر طرح های مهم این سازمان اظهار داشت: طرح توسعه کانون های مردمی شناسایی و هدایت مستعدان بمنظور تحقق ماموریت و نیل به اهداف «طرح شناسایی و هدایت استعدادهای برتر (شهاب)» و در اجرای سیاست اجرایی طرح شهاب در محور «هدایت» دوره متوسطه در خصوص «ارتقا کیفیت تحصیل رسمی، غنی سازی در زمینه های استعدادی و پرورش مهارت های پایه اثرگذاری نخبگانی (خلاقیت، حل مسئله، رهبری و همدلی اجتماعی)»، اجرا می شود.
اعطای تسهیلات نظام وظیفه به طلاب برگزیده در بنیاد ملی نخبگان
موحد اشاره کرد: ضمن این که بنیاد نخبگان در صدد است با هدف استفاده بهینه از فرصت خدمت مقدس نظام وظیفه برگزیدگان حوزه های علمیه کشور برای حل مسائل دستگاه های مختلف از یک سو و تسهیل شرایط خدمت آنان از طرف دیگر، تسهیلات خدمت نظام وظیفه را به طلاب مستعد هم اعطا کند که مقدمات اجرای آن در حال انجام می باشد.
وی درباب تأکیدات رهبری در رابطه با تغییر معیارهای ارزیابی نخبگان اظهار داشت: واژه ای که مقام معظم رهبری اخیراً به آن اشاره کردند معیار «حل مسئله» بود. توجه به این مهم البته در بیانات معظم له جدید نیست و ایشان به این مهم قبلاً هم اشاره کرده اند. توجه ویژه به کارهای مساله محوری در بنیاد هم سابقه دارد و الان با تاکید جدید مقام معظم رهبری، بنیاد برای اصلاح و ارتقای کارهای مساله محوری برنامه ریزی می کند.
موحد افزود: طرح توسعه هسته های مساله محور اساتید (طرح شهید دکتر بهشتی)، طرح ویژه پشتیبانی از جذب برگزیدگان المپیادهای دانش آموزی و رتبه های برتر آزمون سراسری در رشته های اولویت دار کشور (طرح دکتر اژه ای)، طرح توسعه کانون های مردمی شناسایی و هدایت مستعدان، همچون تازه ترین طرح های بنیاد هستند که به تصویب رسیده اند. البته که به غیر از این طرح ها، تدوین طرح توسعه کانون های تفکر هم در دستور کار بنیاد قرار دارد.
وی اشاره کرد: مقام معظم رهبری در دیدار اخیر خود با برخی از مستعدین و نخبگان، وجود فردی و اجتماعی نخبگی را تبیین کردند. ایشان خیلی دقیق نخبگی را از یک مفهوم انتزاعی به عینی ارتقا دادند. وجوهی از تعهدات متقابل نخبگان و حاکمیت را مورد تاکید قرار دادند. یکی از مواردی که معظم له به آن اشاره کردند اصلاح شاخص شناسایی نخبگان و توجه به مبحث کارهای مساله محوری است. این مساله بسیار برای بنیاد مهم است.
وی افزود: بنابراین بنیاد نخبگان هم مصمم است که جریان سازی در فضای دانشجویان، طلاب، دانش آموختگان و اعضای هیئت علمی مؤسسات علمی را برای انجام کارهای گروهی بمنظور حل مسائل کشور، در دستور کار خود قرار دهد. جامع نگری و طراحی برنامه هایی که بصورت هرچه طبیعی تر اهمیت کارهای مساله محوری و اقبال جامعه نخبگانی را از یک سو و از طرفی دیگر استقبال نهادها و سازمانها برای سرلوحه قراردادن معیار مساله محوری در اعتبار بخشی به کارهای نخبگانی اجتماع نخبگانی، به دنبال داشته باشد را در دستور کار خود قرار داده است.
معاون آینده سازان بنیاد ملی نخبگان افزود: البته عزم ملی برای جذب نخبگان بمنظور نهادینه شدن حکمرانی نخبگان نیاز است و بنیاد هم مصمم تر از همیشه، عزم خویش را جزم کرده است تا در رسیدن به تمدن اسلامی ایرانی نقش مؤثری داشته باشد. توسعه رویدادهای رقابتی مساله محور و هسته های مساله محور پژوهشی و فناورانه قویاً در دستور کار بنیاد قرار گرفته است.
بنیاد ملی نخبگان باتوجه به ماموریت های خود ذیل سند راهبری کشور در امور نخبگان، ایستگاه های مسیر نخبگی را شناسایی و با کمک نهادهای مرتبط برای پشتیبانی از مشمولان هر ایستگاه برنامه ریزی نموده است. این طرح ها شامل طرح شهاب، طرح ایران گشت، طرح شهید احمدی روشن، طرح شهید وزوایی، طرح شهید بابایی، طرح شهید احدی، طرح شهید چمران، طرح شهید طهرانی مقدم، طرح شهید صیادشیرازی، طرح شهید شهریاری، طرح شهید رضوی، طرح کاظمی آشتیانی و شهید فخری زاده می شود.
همچنین برنامه های دیگری همچون شناسایی و همکاری با کانون های تربیت مستعدان و آینده سازان، پشتیبانی از جذب برگزیدگان المپیادهای دانش آموزی، ساخت مسکن نخبگان، جذب و بکارگیری نیروی انسانی نخبه و مستعدبرتر در دستگاه های اجرائی، پشتیبانی از پایان نامه های دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی، پشتیبانی از برگزاری کرسی های حل مسائل ملی و استانی و… از دیگر برنامه های حمایتی در امتداد منویات رهبری به شمار می روند. جدول اقدام حمایتی برای نگهداشت استعدادهای برتر طرح حمایتی نوع حمایت و تسهیلات مخاطب طرح شهاب شناسایی و هدایت استعدادهای برتر در همه استانهای کشور پایه های چهارم، پنجم، ششم و هفتم
طرح شهید احمدی روشن افزایش سطح کیفی رشته و تسهیل کسب تجربه در دنیای واقعی و حل مسائل جامعه اساتید خبره دانشگاهی و متخصصان برتر صنعتی
شناسایی و هدایتِ دانشجویان و طلاب مستعد تحصیلی هدایت هدفمند دانشجویان و طلاب صاحب استعداد برتر و اختصاص تسهیلات اعتبار دستیاری، کمک هزینه ارتباطات و امکانات علمی دانشجویان و طلاب صاحب استعداد برتر کشور طرح شهید بابایی ایجاد فضای نشاط علمی در دانشگاه ها، آشنایی دانشجویان با نیازها و مسائل کشور و ترغیب آنان برای کارِ گروهی دانشجویان خصوصاً در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و همین طور طلاب سطح ۲ و ۳
اجتماع دانش آموختگان- تسهیلات خدمت نظام وظیفه تخصصی اعطای کارت پایان خدمت دانش آموختگان برتر دانشگاهی و ایرانیِ خارج از کشور
طرح شهید احدی تسهیل مسیر تحصیلی و تخصیص سهمیه به دانشگاه های برتر دانش آموختگان برترِ دوره کارشناسی ارشد در دوره دکتری تخصصی
تسهیلات دوره پسادکتری ارتقای توانایی های پژوهشی، فناورانه و آموزشی باارائه تسهیلات دوره پسا دکتری دانش آموختگان برتر دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و سایر مراکز آموزش عالی و پژوهشی کشور طرح شهید تهرانی مقدم جذب دانش آموختگان برتر در نهادهای فناورانه و کمک به انها در جهت کسب مهارت های لازم برای دستیابی به اشتغال پایدار دانش آموختگان برتردانشگاهی
تسهیلات جذب در مؤسسه های علمی جذب دانش آموختگان برترِ تخصصی به عنوان «عضو هیئت علمی» دانش آموختگان برترِ دوره دکتری تخصصی طرح شهید رضوی پشتیبانی از دانش آموختگان برتر برای ایجاد کسب وکارهای دانش بنیان دانش آموختگان برترِ دانشگاهی
اجتماع مخترعان و نوآوران- شناسایی و پشتیبانی از اختراع های برگزیده تسهیلات توانمندسازی برای تحقق مواردی نظیر ثبت بین المللی اختراع، تأسیس شرکت نوپای دانش بنیان، تسهیل پروسه نمونه سازی (نیمه صنعتی مخترعان برگزیده
بخشنامه بکارگیری دستیار (مشاور) نخبه حضور فعال نخبگان در پروسه تصمیم سازی و برنامه ریزی دستگاه های اجرایی جوانان نخبه
حمایت از برگزاری کرسی های حل مسائل ملی و استانی پشتیبانی از برگزاری کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره نخبگان
شیوه نامه پشتیبانی از کارهای پژوهشی استادیاران برترِ جوان با رویکرد حل مسائل کشور اعطای اعتبار پژوهشی و اعتبار تجهیزات، تسهیلات فرهنگی - رفاهی (شامل هدیه ازدواج و وام مسکن نخبگان ویژه «حمایت از جذب برگزیدگان المپیادهای دانش آموزی و رتبه های برتر آزمون سراسری در رشته های اولویت دار کشور تحصیل در رشته های اولویت دار کشور شامل ادبیات، ریاضی، زیست، شیمی، فیزیک، کامپیوتر و نجوم، با معرفی سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان المپیادی ها
ارائه تسهیلات ویژه برای ساخت مسکن نخبگان رفع مساله مسکن اجتماع نخبگانی نخبگان و مستعدان برتر
جذب و بکارگیری نیروی انسانی نخبه و مستعدبرتر در دستگاه های اجرایی استفاده از ظرفیت و استعدادهای آنها در دستگاه های اجرایی سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه
حمایت از پایان نامه های دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی منظور گسترش زمینه های پژوهش در زمینه های در رابطه با اجتماعات و نظام نخبگانی و بهره مندی از توان تخصصی مراکز علمی کشور دانشجویان با پایان نامه های پژوهش محور طرح اژه ای پشتیبانی از جذب دانشجویان در رشته های اولویت دار کشور با تکیه بر رشته های علوم پایه و علوم انسانی دانشجویان مستعد تحصیل کرده در رشته های اولویت دار طرح شهید بهشتی حمایت ویژه از اساتید مؤسسات علمی برای انجام فعالیت حول مسائل راهبردی کشور اساتید مؤسسات علمی
شناسایی و پشتیبانی از دانش آموزان برتر
اجرای برنامه «شهاب» با هدف شناسایی و هدایت استعدادهای برتر در همه استانهای کشور در پایه های چهارم، پنجم، ششم و هفتم اجرا می شود. هدف اصلی این برنامه، شناسایی و تدوین اطلس استعدادی دانش آموزان برتر کشور و هدایت آنان در راه شکوفاسازی استعدادهای آنان است.
این برنامه، مهم ترین برنامه شناسایی مستعدان برتر در عرصه آموزش عمومی و نخستین همکاری گسترده بنیاد ملی و وزارت آموزش وپرورش کشور است که از سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳ در تمامی استانهای کشور اجرا شده است.
مهم ترین نتایج اجرای این برنامه در این سال ها، «شناسایی هشت حوزه استعدادی (استعداد اجتماعی، استعداد کلامی، استعداد علوم، استعداد حرکتی، استعداد ریاضی، استعداد هنری، استعداد فرهنگ دینی و استعداد فضایی) دانش آموزان»، «پوشش اجرای برنامه در تمامی استانهای کشور» و «ارتقای سطح کیفی آموزش های مدرسه ای (در همه دوره های تحصیلی) بمنظور پرورش خلاقیت، مهارت حل مسئله، آداب و مهارت های زندگی در دانش آموزان» بوده است.
حمایت از هسته های دانشجویی مساله محور
با هدف افزایش سطح کیفی رشته و تسهیل کسب تجربه در دنیای واقعی، بنیاد ملی نخبگان از سال ۱۳۹۵ تاکنون، مبادرت به تشکیل هسته های نخبگانی در قالب «طرح شهید احمدی روشن» با بهره گیری از همکاری متقابل خبرگان علمی، شرکت های صنعتی و فعالیت مستعدان برتر کرده است.
در این طرح، اساتید خبره دانشگاهی و متخصصان برتر صنعتی با شناسایی مسائل و مشکلات اصلی کشور، هسته های نخبگانی مساله محور را با مشارکت دانشجویان مستعد برگزیده تشکیل داده و بصورت علمی و تخصصی در قالب طرحی مشخص و در بازه زمانی معین به حل آنها می پردازند. طیّ برگزاری پنج دوره و شروع دوره ششم از طرح احمدی روشن، شبکه ای از مستعدان برتر با نظارت نخبگان شکل گرفته است که به خوبی توانسته نیازهای جامعه را شناسایی کرده و برای حل آن گام بردارد.
شناسایی و هدایتِ دانشجویان و طلاب مستعد تحصیلی
همچنین هر ساله بمنظور هدایت هدفمند دانشجویان و طلاب صاحب استعداد برتر در دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و حوزه های علمیه کشور و پشتیبانی از کارهای نخبگانی آنان، به برخی از دانشجویان و طلاب صاحب استعداد برتر کشور تسهیلاتی را در سه مقطع «کارشناس-سطح ۲»، «کارشناسی ارشد-سطح ۳» و «دکتری تخصصی- سطح ۴ و بالاتر» اعطا می کند.
این تسهیلات شامل «اعتبار دستیاری (بالغ بر یازده مورد)»، «کمک هزینه توان مندی آموزشی-کارآفرینی»، «کمک هزینه ارتباطات و امکانات علمی»، «کمک هزینه اجرای پایان نامه- رساله»، «اعتبار همکاری دانشجویی (بالغ بر سیزده مورد)»، «هدیه ازدواج و تولد فرزند»، «کمک هزینه اعزام به فرصت مطالعاتی داخلی-خارجی»، «کمک هزینه شرکت در مجامع علمی داخلی و خارجی»، «کمک هزینه استفاده از تسهیلات شبکه آزمایشگاهی»، «کمک هزینه شرکت در رویداد رقابتی مساله محور (طرح شهید بابایی)»، «کمک هزینه هسته دانشجویی مساله محور (طرح شهید احمدی روشن)»، «وام ودیعه اجاره مسکن» و «برنامه های فرهنگی» است که هر ساله به دانشجویان و طلاب مستعد تحصیلی در دانشگاه ها و حوزه های علمیه کشور اختصاص می یابد.
از مهم ترین نتایج اجرای برنامه های بنیاد ملی نخبگان، می توان به «هدایت و توانمندسازی دانشجویان و طلاب مستعد تحصیلی در راه تخصصی خود»، «افزایش تعداد مشمولان»، «گسترش بیشتر دامنه پشتیبانی در سراسر کشور»، «ارائه خدمات موردنیاز برای انجام کارهای علمی فردی و گروهی»، و «ترویج فرهنگ کار و تلاش بجای ایجاد توقع و تاکید بر مسئولیت اجتماعی مستعدان» اشاره نمود.
حمایت از رویدادهای رقابتی مساله محور
ایجاد فضای نشاط علمی در دانشگاه ها، آشنایی دانشجویان با نیازها و مسائل کشور و ترغیب آنان برای کارِ گروهی، از دیگر اهداف در طراحی برنامه ها و اعطای تسهیلات به دانشگاهیان است که بنیاد ملی نخبگان به همین دلیل از برگزاری رویدادهای رقابتی مساله محور پیرامون حل مساله های کشور، در قالب اجرای «طرح شهید بابایی» حمایت می کند.
مهم ترین اهداف اجرای این طرح، «ایجاد فضای پرنشاطِ علمی و پژوهشی میان دانشجویان خصوصاً در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و همین طور طلاب سطح ۲ و ۳»، «آشنا شدن دانشجویان، خصوصاً دانشجویان مستعد با نیازها و مسائل جامعه و صنعت»، «ترغیب و توانمندسازی دانشجویان مستعد به انجام کارِ گروهی»، «کمک به شبکه سازی در اجتماع نخبگانی با هدف تقویت همکاریهای علمی و فناورانه»، «کمک به ایجاد و تسهیل ارتباط میان اجتماع نخبگانی و سایر بخش های اجتماعی و صنعتی بمنظور حل مسائل کشور» و «تشویق نهادهای دولتی و غیردولتی در امتداد حل مشکلات و مسائل جامعه و صنعت توسط مستعدان برتر» است.
اجتماع دانش آموختگان- تسهیلات خدمت نظام وظیفه تخصصی
تسهیلات نظام وظیفه هر ساله با هدف استفاده بهینه از توانایی های دانش آموختگان برتر دانشگاهی و ایرانیِ خارج از کشور و پشتیبانی از نهادهای فناورانه برای توسعه کارهای علمی، فرهنگی و فناورانه کشور و برمبنای مجموع کارهای نخبگانی دانش آموختگان در دوران دانشجویی اعطا می شود.
مشمولان این تسهیل با معرفی بنیاد، دوره خدمت نظام وظیفه خویش را مشتمل بر «دوره آموزش نظامی» و «اجرای طرحی پژوهشی، فناورانه، فرهنگی یا مشابه آن» می گذرانند و کارت پایان خدمت دریافت می کنند.
زمان دوره خدمت نظام وظیفه تخصصی حداقل برابر با نیمی از دوره رسمی نظام وظیفه سایر مشمولان هم تراز است که برمبنای مدت زمان اجرای طرح تعیین می شود. این طرح در ۳ بخش نظام وظیفه فناور، نظام وظیفه دانشگاهی و نظام وظیفه ویژه دانش آموختگان برتر خارج از کشور، بصورت مستمر اجرا می شود.
علاوه بر این، مقررات در رابطه با بهره مندی دانش آموختگان برتر حوزوی از تسهیلات نظام وظیفه تخصصی (طرح شهید صیاد شیرازی ویژه طلاب مستعد)، امسال به تصویب رسیده و در مرحله اجرا قرار دارد.
تسهیلات ادامه تحصیل در دوره دکتری تخصصی
تسهیل مسیر تحصیلی دانش آموختگان برترِ دوره کارشناسی ارشد در دوره دکتری تخصصی در دانشگاه های کشور و با هدف ایجاد انگیزه برای حضور آنان در داخل کشور و ایجاد آرامش بیشتر ذهنی برای تحصیل و کارهای علمی آنان، از دیگر کارهای بنیاد است که به همین دلیل تسهیلات «امکان ادامه تحصیل در دوره دکتری تخصصی» با عنوان «طرح شهید احدی» از دو مسیر «انتخاب دانش آموختگانِ برتر»، «تخصیص سهمیه به دانشگاه های برتر» به دانش آموختگانِ برتر اعطا می شود.
معرفی دانش آموخته برتر برای پذیرشِ بدون آزمون در دوره دکتری تخصصی به مؤسسه های پذیرنده (از طریق سازمان سنجش) و پرداخت قسمتی از کمک هزینه دوره دکتری تخصصی به مؤسسه پذیرنده، تسهیلاتی است که در قالب این طرح به مشمولان اعطا می شود.
تسهیلات دوره پسادکتری
با هدف ارتقای توانایی های پژوهشی، فناورانه و آموزشی، دانش آموختگان برتر دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و سایر مراکز آموزش عالی و پژوهشی کشور، بنیاد، دانش آموختگان برترِ دانشگاهی را برمبنای مجموع کارهای نخبگانی آنان در دوران دانشجویی و دانش آموختگی شناسایی می کند تا بتوانند از تسهیلات پسادکتری بهره مند شوند.
مشمولان این تسهیل، مطابق مقررات بنیاد دوره پسادکتری را زیرنظر استاد میزبان در یکی از مؤسسه های علمی داخل کشور سپری می کنند. پرداخت قسمتی از حق الزحمه، حق بیمه تکمیلی پژوهشگر، اعتبار ارتباطات علمی و تسهیلات فرهنگی رفاهی، همچون تسهیلات اعطایی به برگزیدگان این طرح به حساب می آید. در شیوه اجرای اخیر این طرح سعی شده تا با شناسایی نهادها و مراکز و احصای نظام مسائل آنها، طرح های تقاضامحور را بیشتر از پیش در این برنامه مورد توجه قرار گیرد.
تسهیلات جذب در نهادهای فناورانه
بنیاد ملی نخبگان همین طور در امتداد ایجاد شرایطی برای جذب دانش آموختگان برتر در نهادهای فناورانه و کمک به انها در جهت کسب مهارت های لازم برای دستیابی به اشتغالی پایدار، «طرح شهید تهرانی مقدم» را طراحی نموده است.
راهبردهای اصلی بنیاد در طراحی این تسهیل، «پشتیبانی از اشتغال پایدار دانش آموختگان برتر»، «کمک به نهادهای فناورانه برای جذب نیروهای مستعد» و «ایجاد فرصت کسب تجربه و مهارت اندوزی برای دانش آموختگان برتر» بوده است.
برگزیدگان این طرح می توانند در نهادهای فناورانه (از قبیل مراکز رشد، شرکت های مستقر در پارک های علوم و فنّاوری، بنگاه های صنعتی و شرکت های دانش بنیان) مشغول به کار شوند و بنیاد قسمتی از کارمزد (تا سقف ۷۵ درصد) برای طی دوره آزمایشی حداکثر سه ماهه در نهاد فناورانه بکارگیرنده وی، اعتبار توانمندی مهارتی (معادل ۷۵ درصد از هزینه های شرکت در برنامه های توانمندسازی شامل یادگیری مهارت های موردنیاز برای جذب در نهادهای فناورانه) و تسهیلات فرهنگی رفاهی (شامل: وام خرید- ساخت مسکن، هدیه ازدواج و سایر تسهیلات فرهنگی) را به آنان اعطا می کند.
تسهیلات جذب در مؤسسه های علمی
با هدف کمک به جذب دانش آموختگان برترِ دوره دکتری تخصصی به عنوان «عضو هیئت علمی» در دانشگاه ها و پژوهشگاه های کشور، دانش آموختگان برترِ دانشگاهی طبق مقررات مرتبط می توانند از تسهیلات جذب در مؤسسه های علمی بهره مند شوند. مشمولان این طرح، با معرفی بنیاد از اولویتِ بررسی و پذیرش به عنوان عضو هیئت علمی در مؤسسه های علمیِ کشور (مطابق ضوابط جذب هیئت علمی مصوّب هیئت عالی جذب اعضای هیئت علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی) برخوردار خواهند شد.
پشتیبانی از دانش آموختگان برتر برای ایجاد کسب وکارهای دانش بنیان
طرح شهید رضوی از دیگر طرح هایی است که برای پشتیبانی از دانش آموختگان برتر برای ایجاد کسب وکارهای دانش بنیان برنامه ریزی شده است. بنیاد با هدف پشتیبانی از اشتغال و اثرگذاری دانش آموختگان برتر در زیست بوم دانش بنیان کشور، مقرراتی را در قالب «طرح شهید رضوی» در سال ۱۳۹۹ تصویب و اجرایی ساخته است. بر این اساس، هر ساله بنیاد از میان متقاضیان واجد شرایط، تعدادی را برای بهره مندی از پشتیبانی های این بخش انتخاب می کند.
هر یک از برگزیدگان از اعتبار توانمندسازی یا ارتقای توانمندی راه اندازی کسب وکار (معادل ۷۵ درصد از هزینه های یادگیری مهارت های موردنیاز جهت راه اندازی کسب وکار دانش بنیان)، وام خرید- ساخت مسکن و هدیه ازدواج؛ و هر یک از هسته های فناور برگزیده از تسهیلاتی مشتمل بر حمایت مالی اولیه بلاعوض، امکانات دفتری (مکان استقرار، به مدت یک سال) و حمایت مالی بلاعوض بصورت پلکانی در دو نوبت (در صورت تأسیس شرکت و جذب سرمایه ظرف مدت سه سال بعد از تاریخ پذیرش پیشنهاده و تأییدکارگزار ناظر) بهره مند می شوند.
بر اساس سند استراتژیک کشور در امور نخبگان، این طرح با هدف پشتیبانی از اشتغال و اثرگذاری دانش اموختگان برتر در زیست بوم دانش بنیان کشور که به گرامیداشت یاد شهید سید محمد تقی رضوی نامگذاری شده، به تدوین رسیده است.
نحوه انتخاب برگزیدگان این طرح بر عهده معاونت آینده سازان بنیاد ملی نخبگان است. این معاونت تا سقف سهمیه تعیین شده از میان متقاضیان واحد، تعدادی را انتخاب می کند.
اجتماع مخترعان و نوآوران- شناسایی و پشتیبانی از اختراع های برگزیده
همچنین برای رونق بخشیدن به فضای خلاقیت و ابتکارات ذهنی، هرساله برخی از اختراعات ثبت شده در سه سطح شناسایی و بمنظور هدایت آنها، تسهیلات توانمندسازی برای تحقق مواردی نظیر ثبت بین المللی اختراع، تأسیس شرکت نوپای دانش بنیان، تسهیل پروسه نمونه سازی (نیمه صنعتی) و شرکت در نمایشگاه های داخلی و بین المللی را به آنان اعطا می شود.
بر اساس این طرح، اعطای تسهیلات توانمندساز بمنظور رسیدن به محصولی دانش بنیان و نقش آفرینی در عرصه ملی برنامه ریزی شده است. در این طرح، کشور به ۱۰ منطقه جغرافیایی تقسیم بندی و سعی شده است که با بهره گیری از زیست بوم فناوری و نوآوری هر منطقه امکان توانمندسازی مخترعین آن منطقه در همان منطقه صورت گیرد.
پشتیبانی از برگزیدگان رویدادهای نخبگانی
بنیاد ملی نخبگان به غیر از این طرح ها برای پشتیبانی از استعدادهای برتر، برنامه های دیگری هم اجرایی می کند. یکی از این برنامه ها پشتیبانی از برگزیدگان رویدادهای نخبگانی است.
استقبال از توسعه و تنوع رقابت ها، همایش ها و مسابقه ها در حوزه ها و سطوح مختلف و پشتیبانی از برگزیدگان آنها همچون کارهای بنیاد در امتداد توانمندسازی اجتماع نخبگان است، بنا بر این برگزیدگان رویدادهای مورد تأیید بنیاد، با هدف توانمندسازی و تأثیرگذاری، توسعه طرح و «پشتیبانی از فرد برگزیده»، متناسب با مبحث رویداد و سطح آن، مشمول تسهیلاتی همچون «پشتیبانی از طرح برگزیده» می شوند.
بخشنامه بکارگیری دستیار (مشاور) نخبه
به منظور زمینه سازی برای حضور فعال نخبگان در پروسه تصمیم سازی و برنامه ریزی دستگاه های اجرایی و آشنایی آنان با اقتضائات حکمرانی، بخشنامه بکارگیری دستیار (مشاور) نخبه در تاریخ ۲۴/۰۱/۱۴۰۱ صادر شده که طی آن امکان بکارگیری ۵ نفر از جوانان نخبه توسط هر یک از وزرا، رؤسای سازمان های مستقل زیر نظر رئیس جمهور، استانداران و رؤسای مؤسسات دولتی با گستره کشوری فراهم گشته است. دراین زمینه بنیاد ملی نخبگان آمادگی کامل برای معرفی نیروهایی تخصصی مورد درخواست نهادهای فوق الذکر را دارد.
حمایت از برگزاری کرسی های حل مسائل ملی و استانی
همچنین پشتیبانی از برگزاری کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره نخبگانی و مجموعه های فعال در این عرصه و در امتداد تحقق اقدام ۳-۱-۳ سند استراتژیک کشور در امور نخبگان با اهدافی شامل ایجاد هویت و حس دلبستگی نخبگان در نقش آفرینی برای حل مسائل، تلاش در جهت رفع خلاءهای علمی و فکری در مورد چالش های پیش روی استان، بهره برداری از دانش و تفکر نخبگان در پیشبرد اهداف بنیادهای استان و شبکه سازی گروههای نخبگانی بمنظور هم افزایی مربوطه در بنیاد ملی نخبگان در دست اقدام است.
شیوه نامه پشتیبانی از کارهای پژوهشی استادیاران برترِ جوان با رویکرد حل مسائل کشور
بنیاد هر ساله بمنظور ارتقای توانمندی ها و تلاش استادیاران برترِ جوان دانشگاه ها و مؤسسه های علمی برای حل مسائل کشور، تسهیلاتی را به برگزیدگان اعطا می کند که اعطای اعتبار پژوهشی و اعتبار تجهیزات، تسهیلات فرهنگی - رفاهی (شامل هدیه ازدواج و وام مسکن)، اعتبار تعهدات و مسئولیت های اجتماعی، بهره مندی از کارهای فوق برنامه بنیاد (برنامه های مهارت افزا، توانمندساز و فرهنگی)، تخفیف استفاده از شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی مطابق ظرفیت تخصیصی سالیانه توسط معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری، معرفی به نهادهای دولتی و خصوصی به عنوان مشاور تخصصی و دستیار علمی، معرفی استادیاران جوان برگزیده دارای طرح های ملی برای حمایت مادی و معنوی همچون تسهیلات این طرح است.
حمایت از جذب برگزیدگان المپیادهای دانش آموزی و رتبه های برتر آزمون سراسری در رشته های اولویت دار کشور
از دیگر برنامه های حمایتی برای عرضه تسهیلات به نخبگان، المپیادی ها هستند. بدین جهت با تصویب هماهنگ بنیاد ملی نخبگان، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، دارندگان نشان های طلا، نقره و برنز کشوری در المپیادهای ملی دانش آموزی مورد تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی در صورت انتخاب و پذیرش در رشته های هدف اولویت دار از مزایای طرح طرح ویژه «حمایت از جذب برگزیدگان المپیادهای دانش آموزی و رتبه های برتر آزمون سراسری در رشته های اولویت دار کشور» (از دوره کارشناسی تا دکتری تخصصی) برخوردار می شوند.
این افراد می توانند در رشته های اولویت دار کشور شامل ادبیات، ریاضی، زیست، شیمی، فیزیک، کامپیوتر و نجوم، با معرفی سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان باشند. همین طور دارندگان رتبه های ۱ تا ۱۰۰ کشوری آزمون های سراسری ورود به مقطع پایه دانشگاه در گروههای آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی، و علوم انسانی و دارندگان رتبه های ۱ تا ۵۰ کشوری آزمون های سراسری ورود به مقطع پایه دانشگاه در گروههای هنر و زبان های خارجی می توانند از این تسهیلات برخوردار شوند.
برگزیدگان طرح با حفظ شرایط پویایی از تسهیلاتی برخوردار خواهند شد که شامل «پذیرش بدون آزمون به عنوان استعدادهای درخشان در دوره های تحصیلی بالاتر تا مقطع دکتری تخصصی هستند.
این برگزیدگان می توانند در رشته های هدف در دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تحصیل کنند.
ارائه تسهیلات ویژه برای ساخت مسکن نخبگان
نظر به دستور رئیس جمهور، در امتداد ایجاد شهرک نخبگان در کشور و رفع مساله مسکن اجتماع نخبگانی، به عنوان موضوعی مهم در حفظ و نگهداشت نخبگان و مستعدان برتر و فراهم آوردن شرایط مناسب برای بهره مندی از توان ایشان در توسعه و پیشرفت کشور، انجام اقدامات اولیه تحقق طرح ساخت شهرک نخبگان در دستور کار بنیاد ملی نخبگان قرار گرفته است.
از این رو بنیاد امضای تفاهم نامه با دانشگاه های بزرگ مراکز استانها را به عنوان گام نخست این اقدام، در نظر گرفته، که با همکاری و همراهی و استفاده از امکانات هر یک از این دانشگاه، ساخت این شهرک ها در کنار دانشگاه ها آغاز شود و در ادامه با ساخت مراکز آزمایشگاهی و تحقیقاتی در این شهرک ها و ایجاد زیرساخت مناسب و عرضه تجهیزات لازم به نخبگان علاوه بر رفع دغدغه های در رابطه با اسکان، مسیر علم آموزی و دانش افزایی نخبگان تسریع شود.
بر اساس این تفاهم نامه ها، دانشگاه ها قسمتی از زمین هایی را که می توانند به این امر اختصاص دهند، در اختیار بنیاد ملی نخبگان قرار می دهند و بنیاد هم با کمک منابع، حمایت ها، تسهیلات و اعتبارات دولتی اقدام به ایجاد و ساخت واحدهای مسکونی در قالب شهرک نخبگانی برای نخبگان می کند، که این واحدها بصورت اجاره به شرط تملیک در اختیار نخبگان کشور قرار خواهد گرفت.
جذب و بکارگیری نیروی انسانی نخبه و مستعدبرتر در دستگاه های اجرایی
از آنجا که مبحث فعالیت نخبگان و استفاده از ظرفیت و استعدادهای آنها در دستگاه های اجرایی از اهمیت بالایی برخوردارست بخشنامه ای برای این منظور تدوین شده است.
این بخشنامه بمنظور توسعه اثرگذاری و تحول آفرینی استعدادهای برتر و نخبگان در نهادهای دولتی کشور، تحت عنوان «جذب و نگهداری سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاه های اجرایی» توسط هیئت وزیران در اسفندماه سال ۱۴۰۰ به تصویب رسیده است.
آئین نامه «جذب و نگهداری سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاه های اجرایی» که به پیشنهاد مشترک بنیاد ملی نخبگان و سازمان اداری و استخدامی کشور تصویب شده است، زمینه های لازم را برای جذب و نگهداشت نخبگان در کلیه دستگاهها و مؤسسات دولتی و عمومی فراهم می آورد. بر این اساس بنیاد ملی نخبگان بصورت فصلی بوسیله فراخوان مبادرت به ثبت نام متقاضیان این مصوبه کرده و همین طور سازمان اداری و استخدامی کشور مبادرت به احصا پست های بلاتصدی دستگاهها برای جذب نخبگان می کند.
حمایت از پایان نامه های دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی
به منظور گسترش زمینه های پژوهش در زمینه های در رابطه با اجتماعات و نظام نخبگانی و بهره مندی از توان تخصصی مراکز علمی کشور، سالانه از پایان نامه های مصوب هر یک از دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی کشور که برمبنای مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت می نمایند و مبحث پژوهش آنها در رابطه با ماموریت های بنیاد ملی نخبگان است با اختصاص پژوهانه ای در قالب این طرح پشتیبانی می شوند.
دانشجویانی که مبحث پایان نامه شان در رابطه با محورهای پژوهشی اعلام شده است، می توانند در موضوعات مرتبط یاری گر بنیاد برای انجام احصای چالش های در رابطه با نخبگان باشند.
به گزارش گروه هوش مصنوعی به نقل از مهر، بیش از ۲۰ طرح حمایتی از جانب بنیاد ملی نخبگان برای حفظ و نگهداشت استعدادهای برتر تحصیلی و نخبگان به کار گرفته شده است که باآنکه برای حمایت و استفاده از ظرفیت نخبگان در کشور ممکنست اثربخش باشند اما برای ایجاد و نهادینه کردن «حکمرانی نخبگان»، عزم ملی و هم افزایی تمامی نهادها و دستگاه های اجرایی لازم است تا ضمن جذب نخبگان در سکوهای مدیریتی و حل مشکلات به دست آنها، شاهد کاهش مهاجرت و افزایش بازگشت به کشور نخبگان باشیم.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب