توسط محققان كشور انجام می شود؛
استفاده از لیزر برای اخطار به مغز معتادان برای عدم مصرف مجدد
به گزارش گروه هوش مصنوعی محققان كشور درصدد هستند با استفاده از تكنیك های شناختی، روی مغز افرادی كه معتاد بوده اند وسیله ای را برای اخطار به آنان بسازند كه مجدد به سمت اعتیاد كشیده نشوند.
دکتر محمد اسماعیل زیبایی استادیار پژوهشکده لیزر و پلاسمای دانشگاه شهید بهشتی، مسئول آزمایشگاه اپتوژنتیک و مجری طرح «طراحی و ساخت سیستم کنترل مداربسته اپتوژنتیکی» در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: ما درصدد برآمدیم تا با انجام تحقیقاتی، سیستم های عصبی افرادی که اعتیاد به هر موادی دارند را تحت تاثیر قرار دهیم تا پس از ترک اعتیاد باردیگر به آن سمت کشیده نشوند.
وی با اشاره به اینکه اعتیاد از آن جهت بیماری به حساب می آید که مصرف مواد مخدر، ساختار مغز و نحوه فعالیت آنرا تغییر می دهد، تصریح کرد: تغییراتی که بر اثر مصرف مواد مخدر در مغز انسان به وجود می آید امکان دارد پایدار و دراز مدت باشد و به ایجاد رفتارهایی زیانبار در کسانی که مواد مخدر مصرف می کنند منجر شود. این بیماری با ایجاد اختلال در کنترل بر سیستم رفتار-پاداش، سبب تکرار آن رفتار می شود.
به گفته استادیار پژوهشکده لیزر و پلاسمای دانشگاه شهید بهشتی، بیماری اعتیاد مدارهای عصبی مربوط به نظام پاداش، انگیزش و حافظه را در مغز مبتلا به اختلال کرده، و اختلال در این سیستم ها در مغز سبب بروز عوارض بیولوژیکی، فیزیولوژیکی، اجتماعی و روحی می شود.
وی افزود: در درمان اعتیاد مشکلی که وجود دارد این است که افراد بعد از بهبودی اعتیاد عواملی مانند محیط اجتماعی، جامعه، عوامل بیرونی و … آنها را به سمت اعتیاد می کشاند و سبب می شود باردیگر به استفاده از مواد مخدر روی آورند.
زیبایی با تاکید بر اینکه ازاین رو باید به دنبال راهکاری بود تا مانع استفاده مجدد از مواد مخدر شد، تصریح کرد: یکی از تکنیک هایی که وجود دارد این است که بتوانیم الگوی سیستم عصبی فرد معتاد را با استفاده از تکنیک های تصویر برداری و ثبت های الکتروفیزیولوژی شناسایی کنیم؛ تکنیک های مختلفی مانند تکنیک های الکتریکی وجود دارد که می تواند مغز را تحریک کرده تا فرد از مصرف مجدد مواد اعتیاد آور دوری کند.
مسئول آزمایشگاه اپتوژنتیک با اشاره به اینکه کشورهای دیگر از نور یا لیزر در این حوزه استفاده می نمایند، اضافه کرد: با توسعه تکنولوژی و استفاده از لیزر در درمان بیماری ها اخیراً در دنیا از فرآیند برهمکنش نور با سیستم های زیستی بخصوص سیستم های عصبی آزمایشات گوناگون برای درمان بیماری های عصبی از قبیل صرع، پارکینسون و اوتیسم در حال انجام می باشد که در مراحل اولیه تحقیقات هستند.
زیبایی با اشاره به اینکه یکی از کاربردهای جدید بکارگیری تکنولوژی لیزر می تواند کمک به بیماران رها یافته از اعتیاد باشد که باردیگر مواد اعتیادآور را مصرف نکنند؛ عنوان کرد: ما به دنبال یافتن تکنیکی هستیم که با استفاده از لیزر در کنار عینک یا بدن شخص معتادی که ترک کرده، سیستم های مغزی را کنترل نماییم تا وقتی فرد احساس نیاز جهت استفاده مجدد از ماده مخدر دارد پیامی به تلفن همراهش ارسال شود و با راه اندازی لیزر و تابش دهی سیستم عصبی بتوان اثری همانند تحریک سیستم عصبی با مواد مخدر با نور لیزر در بافت مغزی ایجاد کرد.
به گفته عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، بدین واسطه فرد خودکنترلی پیدا می کند و به سمت اعتیاد نخواهد رفت.
وی با اشاره به اینکه در دنیا از تکنیک تحریک های نوری استفاده می نمایند، بیان نمود: در دنیا برای درمان بیماری های آلزایمر، افسردگی و … از نور لیزر استفاده می نمایند ولی روی اعتیاد پیاده سازی نشده است. اگر بخواهیم تاثیر لیزر را روی اعتیاد پیاده سازی نماییم نیازمند مطالعات کلینیکی و بالینی هستیم.
وی با اشاره به تحقیقات در زمینه علوم شناختی و اعصاب که در مرکز تحقیقات علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در حال انجام می باشد، عنوان کرد: مکانیسم عملکرد مواد مخدر گوناگون بر روی سیستم عصبی متفاوت هستند؛ ازاین رو نیاز است تا الگوهای عصبی گوناگون وابسته به هر اعتیاد استخراج شود
وی اظهار داشت: در صدد هستیم روش های استاندارد و فیزیولوژیک را بدست آوریم که بدانیم کدام نواحی در مغز جهت استفاده مجدد از ماده مخدر، حساس می شوند تا آنها را بتوان با نور لیزر تحت تاثیر قرار داد و مانع استفاده مجدد مواد مخدر شویم.
وی تصریح کرد: هم اکنون از دو روش مداخله ای جریان الکتریکی با روش نوری برای کنترل سیستم عصبی اجرا می شود که تمام آزمایشات بر روی موش صحرایی در حال انجام می باشد.
زیبایی با تاکید بر اینکه حالا در حال شناخت شبکه های عصبی هستیم، اظهار داشت: در این تحقیقات همینطور در صدد هستیم با تکنیک جدیدتری بنام اپتوژنتیک که تلفیقی از دستکاری های ژنتیکی و مهندسی لیزر بتوانیم با استفاده از نور سیستم عصبی حیوانات وابسته به مواد مخدر را کنترل نماییم. در این روش به صورت مدار بسته عملکرد مغزی حیوان مورد پایش قرار می گیرد و با مشاهده علایم احتیاج به مصرف مواد مخدر با روشن شدن لیزر و تحریک نوری سیستم عصبی نیاز حیوان با استفاده از نور تأمین می شود.
وی در مورد اپتوژنتیک اظهار داشت: در روش اپتوژنتیک با استفاده از دستکاری های ژنتیکی سلول های عصبی ناحیه هدف یکسری کانال های یونی حساس به نور ایجاد می شود که با ارسال نور به این ناحیه می توان سلول های عصبی را تحریک و یا فعالیت شأن را مهار کرد. در روش مدولاسیون های نوری از راه جذب نور توسط ناحیه هدف مغزی می توان سیستم عصبی را کنترل کرد.
استادیار پژوهشکده لیزر و پلاسمای دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اینکه هنوز این تحقیقات در حد مطالعات حیوانی است، اظهار داشت: تحقیقات گسترده ای روی این مورد در حال انجام داریم که روی حیوانات به صورت گروهی مورد بررسی قرار می گیرد و این روشی که به کار گرفتیم در مرز دانش قرار دارد.
به گزارش گروه هوش مصنوعی به نقل از مهر، این طرح با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و همکاری مرکز تحقیقات علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در حال انجام می باشد. این طرح در چندین فاز انجام می شود که هم اکنون در فاز اول قرار دارد.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب