پایگاه استنادی ISC اعلام كرد؛
ارتقای 11 پله ای كیفیت پژوهش ایران در 10 سال قبل
گروه هوش مصنوعی: بررسی ها نشان میدهد که در سال 2020 تعداد مدارک علمی نمایه شده ایران در اسکوپوس به 72839 مورد رسیده است و تحقیقات و پژوهش های انجام شده محققان ایرانی در سال 2020 کیفی تر شده اند.
به گزارش گروه هوش مصنوعی به نقل از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، دکتر محمدجواد دهقانی سرپرست ISC اظهار داشت: بررسی ها نشان میدهد که در سال ۲۰۲۰ تعداد مدارک علمی نمایه شده ایران در اسکوپوس به ۷۲۸۳۹ مورد رسیده است. این رقم در سال ۲۰۱۹ به میزان ۶۴۷۸۸ مدرک بود. ضمن اینکه اطلاعات سال ۲۰۲۰ در پایگاه های استنادی هنوز تکمیل نشده رقم ذکر شده مجدداً افزایش خواهد یافت. دهقانی گفت: در صورتیکه مقالات علمی و آخرین یافته های پژوهشی محققان ایرانی در سال ۲۰۱۹ حدود ۱۳ درصد بیش از متوسط بین المللی استناد دریافت می کرد در سال ۲۰۲۰ این رقم به ۲۵ درصد افزایش یافته است. بنابراین، تحقیقات و پژوهش های انجام شده محققان ایرانی در سال ۲۰۲۰ کیفی تر شده اند. وی ادامه داد: همچنین، کارهای پژوهشی حاصل از مشارکت بین المللی ایران در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۷.۳ درصد بود که در سال ۲۰۲۰ به ۳۱.۴ درصد افزایش یافته است. سرپرست ISC تصریح کرد: سهم مقالات یک درصد برتر پراستناد ایران در سال ۲۰۱۹ به میزان ۱.۹ درصد بود که در سال ۲۰۲۰ به بیش از ۲ درصد رسیده است. این گروه از مقالات بیشترین تعداد استنادها در دنیای علم را کسب می کنند. همچنین، سهم مقالات ایران از نشریات Q۱ در سال ۲۰۲۰ به حدود ۴۳ درصد رسیده است در صورتیکه این رقم در سال ۲۰۱۹ حدود ۳۹ درصد بود. رشد کمیت علم در سال ۲۰۲۰ دهقانی اظهار داشت: نتایج حاصل از بررسی ها نشان میدهد که کل مدارک علمی نمایه شده در پایگاه استنادی اسکوپوس از ایران در طول تاریخ (۲۰۲۰-۱۸۱۸ تقریباً ۲۰۲ سال) برابر با ۶۳۰۷۶۸ مورد بوده که حدود ۴۰۹۰۶۰ مورد آن یعنی حدود ۶۵ درصد آن در سخت ترین شرایط تحریم همه جانبه کشور یعنی سالهای اخیر (۲۰۲۰-۲۰۱۳) بوده است. وی ادامه داد: هر چند هنوز اطلاعات ۲۰۲۰ در پایگاه های استنادی در حال تکمیل است با این وجود ایران در سال ۲۰۲۰ تعداد ۷۲۸۳۹ مدرک در سطح بین المللی و در پایگاه اسکوپوس منتشر نموده است. این در حالیست که در سال ۲۰۱۹ این رقم ۶۴۷۸۸ مدرک بود. سرپرست ISC اضافه کرد: رشد ایران در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹ حدود ۱۲.۴ درصد است. ترکیه از لحاظ رشد تعداد مدارک در اسکوپوس در جایگاه نخست قرار دارد و در سال ۲۰۲۰ تعداد ۵۶۹۵۵ مدرک علمی منتشر نمود. از ترکیه در سال ۲۰۱۹ تعداد ۴۹۶۰۷ مدرک در مجلات پایگاه استنادی اسکوپوس نمایه شده است. بنابراین، رشد این کشور ۱۴.۸ درصد است. وی اظهار داشت: اسپانیا، ایتالیا، دانمارک و بلژیک کشورهای دیگری هستند که در سال ۲۰۲۰ در رده های بعدی از لحاظ رشد کمیت علم قرار می گیرند. این کشورها به ترتیب ۱۱.۹ درصد، ۱۱.۸ درصد، ۹.۳ درصد و ۹.۳ درصد رشد علمی داشته اند. ۵ کشور آمریکا، ژاپن، مالزی، اندونزی و روسیه کمترین رشد علمی را در میان ۲۵ کشور برتری که بیشترین کمیت علم دنیا را تولید می کنند داشته اند. این ۵ کشور به ترتیب ۲ درصد، ۰.۹ درصد، منفی ۰.۹ درصد، منفی ۱.۱ درصد و منفی ۴.۶ درصد رشد داشته اند.
رشد کیفیت علم در سال ۲۰۲۰ سرپرست ISC در ادامه اظهار داشت: متوسط استناد نرمال شده مقالات ایران در اسکوپوس در سال ۲۰۲۰ الان ۱.۲۵ است. این بدان مدلول است که مقالات ایران ۲۵ درصد بیش از متوسط بین المللی استناد دریافت می کنند. استنادها به صورت مرتب در حال تغییر هستند. بنابراین، این شاخص نیز به صورت مرتب در حال تغییر است. وی اظهار داشت: الان میزان شاخص متوسط استناد نرمال شده برای مقالات ایران در سال ۲۰۱۹ در اسکوپوس ۱.۱۳ است. این بدان مدلول است که مقالات ایران درسال ۲۰۱۹ حدود ۱۳ درصد بیش از متوسط بین المللی استناد دریافت کرده اند. بدین سبب در سال ۲۰۲۰ مقالات ایران ۱۲ درصد بیش از سال ۲۰۱۹ استناد دریافت کرده اند. دهقانی گفت: اگر این مقدار را به تعداد استنادها تبدیل نماییم می بینیم که میزان استنادهای سال ۲۰۲۰ کمتر از سال ۲۰۱۹ است، اما در شاخص متوسط استناد نرمال شده که در اسکوپوس با عنوان Field weighted citation impact معرفی شده است تعداد استنادها بر حسب رشته و سال انتشار مقاله نرمالسازی می شود. مقاله ای که در سال ۲۰۱۹ انتشار یافته با مقالات ۲۰۱۹ و مقاله ای که در سال ۲۰۲۰ انتشار یافته با مقالات سال ۲۰۲۰ مقایسه می شود. مقاله ای که در سال ۲۰۱۹ انتشار یافته فرصت بیشتری برای دریافت استناد داشته تا مقاله ای که در سال ۲۰۲۰ انتشار یافته است.
وی اظهار داشت: بررسی رتبه جهانی ایران از نظر شاخص استناد نرمال شده در طول ۱۰ گذشته نشان میدهد که کشور در سال ۲۰۱۱ در جایگاه ۲۳ بود که به تدریج این جایگاه بهبود یافته است. بطوریکه در سال ۲۰۱۸ در جایگاه ۱۸، در سال ۲۰۱۹ به جایگاه ۱۴ و نهایتاً در سال ۲۰۲۰ به جایگاه ۱۲ ارتقا یافته است. بنابراین، ایران در بعد کیفیت پژوهش در طول ۱۰ سال قبل ۱۱ پله ارتقا داشته است. دهقانی اضافه کرد: این درحالی است که جایگاه کشور از نظر کمیت و حجم انتشارات علمی در همین سال ۱۵ است و این حاکی از توجه بیشتر و تاکید بر کیفیت در مقایسه با کمیت و حجم تولیدات علمی در سالهای اخیر است.
وی اظهار داشت: همانطور که مشاهده می شود جمهوری اسلامی ایران به سرعت در حال رشد است، اما به هر ترتیب کشور نیازمند تقویت خود در حوزه مرجعیت علمی است. ایران بر طبق استناد نرمال شده در سال ۲۰۱۹ رتبه ۱۴ و در سال ۲۰۲۰ رتبه ۱۲ دنیا را در اختیار دارد. کشورهای دانمارک، هلند، سوئیس، بلژیک، سوئد، استرالیا، انگلستان، کانادا، ایتالیا، آمریکا، آلمان، اسپانیا و فرانسه بمراتب استنادهای بیشتری نسبت به ایران دریافت می کنند. دهقانی اشاره کرد: مرجعیت علمی نخستین بند از سند سیاست های علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری را تشکیل می دهد و تقویت آن با هدف توسعه قلمروهای علم کشور از اهمیت برخوردارست. به هر حال رشد ایران و همین طور رتبه استنادی کشور نشان میدهد که تلاش بیش از پیش در جهت کسب مرجعیت در حال رشد است. رشد مشارکت های بین المللی در علم در سال ۲۰۲۰ سرپرست ISC اظهار داشت: یکی از فاکتورهای رشد مشارکت علمی در سطح بین المللی انجام تحقیقات مشترک بین دو یا چند کشور است که در نهایت بوسیله مقالات باتوجه به وابستگی سازمانی ذکر شده بر روی آنها قابل شمارش است. جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۲۰ حدود یک سوم مقالاتش در اسکوپوس با مشارکت بین المللی به رشته تحریر درآمده اند. به صورت دقیق این رقم ۳۱.۴ درصد است. وی ادامه داد: در سال ۲۰۱۹ میزان مقالات با مشارکت بین الملل ایران به ۲۷.۳ درصد رسید. بدین سبب در مقایسه با سال ۲۰۱۹ پژوهشگران ایران حدود ۴.۱ درصد به مشارکت های بین المللی شأن اضافه شده است. باید در نظر داشت که در سال ۲۰۲۰ مقالات بیشتری در سطح بین المللی از پژوهشگران ایرانی انتشار یافته است ولی با این وجود میزان مشارکت های بین المللی افزایش یافته است.
رشد تعداد مقالات یک درصد برتر پراستناد در سال ۲۰۲۰ سرپرست ISC اظهار داشت: سهم مقالات ایران از مقالات یک درصد برتر پراستناد در اسکوپوس در سال ۲۰۲۰ به ۲ درصد رسیده است. این رقم در سال ۲۰۱۹ حدود ۱.۹ درصد بود. بنابراین، تعداد مقالات یک درصد برتر پراستناد ایران حدود ۰.۱ درصد افزایش یافته است. وی اظهار داشت: برای انتخاب مقالات یک درصد برتر پراستناد در گام نخست اسکوپوس، مقالات را برحسب رشته های موضوعی در هر سال تفکیک می کند. علت این امر تفاوت تعداد استنادهای دریافتی در رشته های مختلف است. اندازه و فرهنگ در رشته های مختلف عامل اصلی تفاوت در تعداد استنادهای دریافتی است.
رشد تعداد مقالات ایران در نشریات Q۱ در سال ۲۰۲۰ دهقانی اضافه کرد: در سال ۲۰۲۰ حدود ۴۳ درصد مقالات ایران در نشریات Q۱ اسکوپوس انتشار یافته اند. سهم مقالات ایران در مجلات Q۱ در سال ۲۰۱۹ حدود ۳۹ درصد بود. بنابراین، پژوهشگران ایرانی در سال ۲۰۲۰ نسبت به ۲۰۱۹ حدود ۴ درصد بیشتر در نشریات Q۱ مقاله منتشر نموده اند.
وی اظهار داشت: هر چند انتشار نتایج پژوهش در معتبرترین مجلات بین المللی نشان از قدرت علمی اعضای هیأت علمی کشور دارد، اما برمبنای سیاست های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری، کمیت تولید علم تنها یکی از ابعاد توسعه علمی است. پس توجه به سایر ارکان تولید علم شامل دیپلماسی علمی، کیفیت تولیدات علمی و اثرگذاری فناورانه و نوآورانه از عوامل بسیار با اهمیتی هستند که نباید نادیده انگاشته شوند. به هر ترتیب، با اهمیت ترین مسئله حال حاضر کشور هدایت مقالات علمی به سمت نیازهای جامعه است.
منبع: گروه هوش مصنوعی
مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب