چرا نتایج واكسن كرونای آكسفورد دانشمندان را گیج كرده است؟
گروه هوش مصنوعی: 19 که بسیار انتظارش را می کشیم نتایجی دلگرم کننده و درعین حال گیج کننده داشته است.
به گزارش گروه هوش مصنوعی به نقل از ایسنا و به نقل از نیچر، تولیدکنندگان واکسن “آکسفورد” در ۲۳ نوامبر در اطلاعیه ای مطبوعاتی اعلام نمودند که واکسن تولید شده توسط این دانشگاه در انگلستان و شرکت بزرگ دارویی آسترازنکا(AstraZeneca) در بررسی داده های آزمایش فاز سه بطور متوسط ۷۰٪ موثر بوده است. اما بررسی ها نشان داده تفاوت شایان توجهی در کارایی واکسن بسته به میزان دوز دریافتی وجود دارد. بنظر می رسد دریافت دو دوز کامل از واکسن به فاصله دو ماه تنها ۶۲ درصد در ایجاد ایمنی موثر باشد، این در حالیست که بطور شگفت آوری افرادی که میزان کمتری از واکسن در مرحله اول دریافت نمودند و دوز کاملی از واکسن را در مرحله دوم گرفتند ایمنی ۹۰ درصدی نشان داده اند.
در اوایل ماه جاری شرکت های دارویی فایزر(Pfizer) و بیوان تک(BioNTech) اعلام نمودند که واکسن مبتنی برRNA آنها در انتهای آزمایشات اولیه حدود ۹۰ درصد موثر بوده است. واکسن RNA شرکت بیوتکنولوژی مُدرنا(moderna) نیز بعد از بررسی داده های تکمیل نشده نشان داد که کارایی خوبی دارد.
دانشمندان از مقایسه واکسن ها بر طبق اطلاعات ناقص اولیه پرهیز می کنند. پژوهشگران می گویند: تفاوت های موجود در آخرین نتایج به دست آمده به طرز قابل توجی موجب عدم اطمینان در مورد کارکرد واکسن آکسفورد خواهد شد تا زمانی که اطلاعات و نتایج آزمایش های دیگری در مورد اثربخشی این واکسن به دست بیاید.
دانیل آلتمن(Daniel Altmann)، ایمونولوژیست در دانشکده امپریال لندن می گوید: عجله ما ممکنست موجب مقایسه ی نادرست مواردی کاملا غیرمتبط شود. ما یک راه خیلی طولانی برای تحلیل و بررسی این داده ها و گزارش و انتشار کامل آنها در پیش رو داریم.
عامل ویروسی
واکسن مشترک آکسفورد- آسترازنکا از یک آدنو ویروس سرماخوردگی تولید شده است که از مدفوع شامپانزه ها جدا شده و اصلاح شده است بطوریکه دیگر در سلولها تکثیر نمی گردد. هنگام تزریق، واکسن به سلول های انسانی دستور می دهد تا پروتئین سنبله سارس-کوو-۲ (SARS-CoV-۲) که هدف اصلی سیستم ایمنی بدن در مقابله با ویروس های کرونا است را تولید کنند. این واکسن پیش از سایر رقبا همچون فایزر و مدرنا وارد فاز سه آزمایشات کنترل اثربخشی شده است و آزمایشات در کشورهایی همچون ایالات متحده، آفریقای جنوبی، ژاپن و روسیه ادامه دارد. نتایج انتشار یافته در ۲۳ نوامبر بر طبق آزمایش بر روی ۱۱ هزار شرکت کننده تا چهارم نوامبر در کشورهای انگلستان و برزیل می باشد که از این تعداد ۱۳۱ نفر مبتلا به کووید-۱۹ شدند.
به طور کلی، تولید کنندگان واکسن هنگامی که ۲ هفته بعد از دریافت دوز دوم شرکت کنندگان را بررسی کردند دریافتند که واکسن ۲ دوزه دارای ۷۰ درصد اثربخشی است، اما این رقم میانگین دو رقم ۶۲ و ۹۰ درصد است.
فلوریان کرامر(Florian Krammer)، یک ویروس شناس در دانشکده پزشکی آیکان در ماونت سینای در شهر نیویورک، در توییتر اظهار داشت: ۹۰٪ بسیار عالی است، اما ۶۲٪ برای دو دوز واکسن رقم قابل توجهی نیست.
اولویت اصلی پژوهشگران این است که درک کنند چرا تزریق دوز کمتر در مرحله اول تاثیر بهتری داشته است. پاسخ می تواند در داده ها نهفته باشد.
لوک وندنبرگ(Luk Vandenberghe)، یک ویروس شناس در موسسه چشم و گوش ماساچوست و دانشکده پزشکی هاروارد می گوید: این آزمایش ممکنست به اندازه کافی بزرگ نبوده باشد که بتواند اختلاف بین دو مرحله را اندازه گیری نماید، در این صورت با شناسایی موارد دیگر کووید-۱۹، اختلافات ممکنست از بین برود. نتایج موثرتر "نیم دوز، دوز کامل" بر طبق ۲، ۷۴۱ شرکت کننده در آزمایش انجام شد، در صورتیکه آزمایشی که در آن از دارونما(مشابه واکسن اما بدون خاصیت) استفاده شد شامل ۸، ۸۹۵ داوطلب بود. در بیانیه مطبوعاتی مشخص نشده است که مبتلایان مربوط به کدام گروه بودند.
استفان ایوانز(Stephen Evans)، اپیدمیولوژیست آماری در دانشکده بهداشت و پزشکی گرمسیری لندن، بر طبق داده ها، تخمین می زند که تزریق نیم دوز در مرحله اول و دوز کامل در مرحله دوم" می تواند تا ۶۶٪ اثربخشی داشته باشد.
فرضیه ها برای دوز مصرفی
اما اگر این اختلافات واقعی باشند دانشمندان مشتاقند علت آنرا بدانند. کیتی ایور(Katie Ewer (، ایمونولوژیست در “موسسه جنر آکسفورد” که در حال کار بر روی واکسن است، می گوید: من فکر نمی کنم این یک ناهنجاری باشد. من بسیار مشتاقم که به آزمایشگاه بروم و برای این سوال جوابی پیدا کنم. او دو نظریه اصلی دارد که چرا دوز پایین تر ممکنست منجر به محافظت بهتر در مقابل کووید-۱۹ شود. وی می گوید، ممکنست دوزهای کمتر واکسن در تحریک زیرمجموعه ی سلول های ایمنی به نام سلول های T که در تولید آنتی بادی نقش دارند موثرتر باشد.
توضیح دیگری نیز وجود دارد و آن پاسخ سیستم ایمنی بدن به ویروس شامپانزه است. این واکسن نه فقط موجب واکنش به پروتئین سنبله سارس-کوو-۲ می شود، بلکه همین طور نسبت به اجزای ناقل ویروس نیز ایجاد واکنش می کند. اور می گوید، ممکنست که تزریق دوز کامل در مرحله اول روند این واکنش را مختل کند. وی می خواهد پاسخ های آنتی بادی به ویروس شامپانزه را برای یافتن پاسخ این سوال بررسی کند.
جیمز ویلسون(James Wilson)، ویروس شناس از دانشگاه پنسیلوانیا در فیلادلفیا که پیشگام استفاده از آدنو ویروس ها برای واکسن ها در دهه ۱۹۹۰ بود می گوید، این توجیه قابل قبول است و امکان دارد شرکت آسترازنکا با دادن یک نیم دوز در ابتدا، دوز دارو را تنظیم کرده است.
هیلدگوند ارتل(Hildegund Ertl)، ایمونولوژیست ویروسی در موسسه ویستار در فیلادلفیا، باتوجه به بعضی از کارهایی که در زمینه ی واکسن های آدنو ویروس در موش ها انجام داده است، می گوید: این نتایج منطقی است. وی همین طور دریافته است که برای یک واکسن دو دوزه، تزریق میزان کمتری در دوز اول می تواند منجر به ایمنی بهتری نسبت به تزریق یک دوز کامل شود. او فکر می کند دلیل این امر این است که دوز پایین تر با سرعت بیشتری منجر به ایجاد سلول های ایمنی حافظه می شود که با افزایش دوز دوم ایجاد می شوند. بیشتر کردن فاصله بین تزریق دو دوز نیز می تواند اثری مشابه داشته باشد.
شرکت آسترانزکا امیدوار است که اطلاعات بیشتری در مورد تزریق دو مرحله ای واکسن به دست آورد. این شرکت تا حالا به حدود ۱۰ هزار شرکت کننده در آزمایش بررسی اثربخشی واکسن در ایالات متحده واکسن داده است. این آزمایش از ماه سپتامبر برای بیش از یک ماه متوقف گردید برای اینکه پژوهشگران در انگلستان در یکی از شرکت کنندگان نوعی بیماری عصبی مشاهده نمودند.
منه پانگالوس(Mene Pangalos)، معاون تحقیقات داروهای بیولوژیک در آسترازنکا، در یک کنفرانس مطبوعاتی اظهار داشت که این شرکت می خواهد بعد از گرفتن تاییدیه، آزمایشات خودرا در جهت بهتر کردن مراحل تزریق دوزها و تاثیرگذاری بیشتر تغییر دهد.
اور می گوید: استفاده از دوز بیش از اندازه نیاز برای داشتن اثربخشی کمتر، عاقلانه نیست. من فکر می کنم ما شاهد تغییر رویه و استفاده دوز کمتر و استاندارد خواهیم بود.
نشانه هایی برای خوش بینی
دانشمندان می گویند، در صورتیکه آکسفورد و آسترازنکا داده های آزمایش خودرا تفسیر می کنند و اطلاعات بیشتری جمع آوری می کنند، دلایلی برای خوش بینی در سایر جنبه های عملکرد این واکسن نیز وجود دارد. هیچ شرکت کننده ای که این واکسن را دریافت کرده است در بیمارستان بستری نشده و یا گرفتار نوع شدید کووید-۱۹ نشده است، برای اینکه این واکسن در جلوگیری از بیماری شدید عملکرد خوبی دارد.
همچنین نکاتی وجود داشت که نشان میدهد این واکسن از انتقال ویروس توسط افراد آلوده جلوگیری می کند، حتی اگر این افراد بی علایم باشند.
در آزمایش شرکت آرم انگلستان برخی افراد بطور معمول آزمایش سارس-کوو-۲ انجام می دادند حتی اگر علائمی نداشتند. اور می گوید، تفاوت در میزان عفونت بین افرادی که دارونما(نوع مشابه اما بی اثر دارو) دریافت کرده اند و کسانی که واکسن آکسفورد دریافت کرده اند، نشان میدهد که این واکسن جلوی انتقال ویروس را می گیرد. شرکت های فایزر و مدرنا تنها افرادی که علایم داشتند را مورد بررسی قرار دادند.
واکسن آکسفورد-آسترازنکا حتی با وجود سوالات مطرح شده در مورد اثربخشی آن، می تواند گسترش بیشتری نسبت به برخی دیگر از واکسن های کووید-۱۹ داشته باشد. برای اینکه این واکسن در دمای یخچال پایدار می باشد، بر خلاف واکسن فایزر و بیوان تک که تا ساعت ها پیش از واکسیناسیون باید در دمای منفی ۷۰ درجه سانتیگراد نگهداری شوند.
میزان بیشتری از این واکسن به نسبت واکسن های مشابه به زودی در دسترس خواهد بود. شرکت آسترازنکا تخمین می زند ۲۰۰ میلیون دوز تا آخر سال ۲۰۲۰ در سراسر جهان آماده مصرف باشد و طبق گفته پام چنگ، معاون امور عملیاتی و فناوری اطلاعات در آسترازنکا، با افزایش ظرفیت تولید امکان تهیه ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون دوز در هر ماه وجود دارد.
واندنبرگ می گوید: رقابت اصلی بین تمام این واکسن ها رقابت لجستیکی خواهد بود و ما قادر خواهیم بود هر دوزی که در دسترس قرار گیرد را استفاده نمائیم.
منبع: گروه هوش مصنوعی
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب